در رفتگی لگن یک آسیب کم رایج است که در اکثر مواقع بر اثر ضربه‌ای شدید اتفاق می‌افتد. سقوط از ارتفاع، تصادفات و آسیب های ورزشی شدید هر کدام می‌تواند در رفتگی مفصل ران را رقم بزند و درد لگن بسیار شدیدی را در فرد ایجاد کند.
انواع در رفتگی لگن
برای در رفتگی لگن باید نیروی زیادی به استخوان مربوطه وارد شود تا آن را از درون حفره خود به بیرون بیندازد. بر اثر این نیروی زیاد یک آسیب دیگر مثل شکستگی لگن هم رخ می‌دهد. در رفتگی لگن را می‌توانیم به دو دسته کلی مادرزادی و اکتسابی تقسیم بندی کنیم.
در رفتگی لگن مادرزادی
به خاطر دیسپلازی مفصل ران یا حفره استابولوم در رفتگی لگن مادرزادی شکل می‌گیرد. این حالت برای نوزادان در اوایل تولد اتفاق می‌افتد که برای نوزادان دختر نیز رایج‌تر است. اگر در رفتگی لگن خاصره درمان نشود، در صورتی که در رفتگی دو‌طرفه باشد، هنگامی که کودک شروع به راه رفتن می‌کند راه رفتن آن مشابه اردک است. حتی اگر در رفتگی یک طرفه باشد کودک دچار لنگ زدن می‌شود.
در رفتگی لگن اکتسابی
زمانی که در رفتگی مفصل ران بین بزرگسالان به وجود می‌آید، سر استخوان ران یا به سمت عقب یا جلو از حفره خارج می‌شود.
با این نظر سه نوع در رفتگی لگن بین بزرگسالان رایج است:
- در رفتگی مرکزی: در رفتگی مرکزی بسیار اندک است که با شکستگی استابولوم همراه بوده و به عمل جراحی نیاز دارد.
- در رفتگی خلفی: در رفتگی خلفی حالتی است که استخوان ران از درون حفره خود به سمت عقب می‌لغزد. در ۹۰ درصد مواقع در رفتگی به این شکل است. در این نوع در رفتگی ساق پا ثابت می‌ماند، زانو و قسمت بالای پا به طرف مرکز بدن می‌چرخند.
- در رفتگی قدامی: در این نوع در رفتگی استخوان ران از حفره خود به سمت جلو رانده می‌شود. لگن حالت خمیدگی پیدا می‌کند، پا و زانو به سمت بیرون می‌چرخند و از جای اصلی خود دور می‌شوند.
زمانی که در رفتگی لگن اتفاق می‌افتد، به ساختارهای مفصل که استخوان را در حفره نگه می‌دارد آسیب وارد می‌شود. آسیب‌های شایعی که هنگام در رفتگی مفصل ران رخ می‌دهد شامل شکستگی استخوان اطراف لگن، پارگی لابروم و رباط‌های مفصل ران و آسیب غضروف مفصل می‌شود. همچنین سایر بافت‌های نرمی که استخوان‌ها را در جای خود نگه می‌دارند و اعصاب اطراف لگن نیز ممکن است آسیب ببینند.
نشانه‌های در رفتگی لگن چیست؟
در رفتگی لگن بسیار دردناک است به طوری که بیمار قادر به حرکت دادن پا نیست و در صورت آسیب رشته‌های عصبی، ممکن است هیچ احساسی در پا یا مچ پا نداشته باشد.
عوارض در رفتگی لگن چیست؟
در رفتگی مفصل ران می‌تواند عوارض طولانی مدت داشته باشد. اگر در رفتگی همراه با شکستگی باشد عوارض آن شامل موارد زیر است؟
- ساییدگی مفصل لگن
- تشکیل استخوان‌های اضافه اطراف لگن
- نکروز آواسکولار: زمانی که استخوان ران از درون حفره لغزیده می‌شود، می‌تواند رگ های خونی را پاره کند. وقتی خون‌رسانی بین استخوان قطع شود ممکن است بافت مردگی یا نکروز ایجاد شود. به این وضعیت نکروز آواسکولار یا استئونکروز می‌گویند. در این شکل بیمار درد لگن شدیدی را تجربه می‌کند که در آخر منجر به تخریب مفصل ران می‌شود.
- آسیب عصبی: هنگامی که استخوان از حفره ببیرون می‌رود، به ویژه در آسیب‌های خلفی می‌تواند عصب‌های مفصل ران را کشیده یا خرد کند. عصب سیاتیک که از کمر به پشت پاها کشیده می‌شود، بیشتر تحت فشار قرار می‌گیرد. آسیب به عصب سیاتیک می‌تواند ضعف در ساق پا ایجاد کند و بر حرکات عادی مچ پا، زانو و پا تاثیر بگذارد.
- آرتروز: غضروف محافظی که استخوان را در محل مفصل بین استخوان ران و لگن می‌پوشاند نیز ممکن است هنگام دررفتن لگن آسیب ببیند که خطر ابتلا به آرتروز را در مفصل بیشتر می‌کند. آرتروز می‌تواند منجر به استفاده از روش‌های دیگر درمان، مانند تعویض کامل لگن شود.
تشخیص در رفتگی لگن
برای تشخیص در رفتگی لگن و درمان آن می‌توانید به جراح لگن مراجعه کنید تا به تشخیص پزشک ارتوپد یک مورد از عوامل زیر به شما برای تشخیص در رفتگی پیشنهاد شود:
- عکس‌برداری با اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- ام آر آی
درمان در رفتگی مفصل
- جا انداختن در رفتگی
اگر در رفتگی لگن به صورتی باشد که به عصب ها برخوردی یا آسیبی نرسیده باشد، از جا اندازی با استفاده از بی‌حس کننده و یا تزریق آرام‌بخش استفاده می‌شود. همچنین انجام فیزیوتراپی بعد از جا انداختن استخوان لگن توصیه و تجویز می‌شود.
- جراحی
اگر جا انداختن مفصل لگن بصورت بسته، فایده‌ای نداشته باشد، یا تکه‌هایی از استخوان یا بافت نرم در فضای مفصلی باقی مانده باشد و یا مفصل حالتی بی ثبات داشته باشد، بیمار نیاز به جراحی پیدا می‌کند.
کلام آخر ...
در رفتگی لگن به خاطر درد بسیار شدید و آسیب هایی که به ممکن است به استخوان لگن یا عصب‌ها زده باشد یک وضعیت اورژانسی است. در صورتی که شما و یا شخصی از نزدیکانتان به این عارضه دچار شداید حتما به پزشک ارتوپد در قم مراجعه کنید تا با تشخیص درست استخوان لگن شما یا جا اندازی شود یا جراح لگن آن را تحت عمل جراحی قرار دهد.
درباره ارتوپد اطفال بخوانید…
