متاتارسوس اداکتوس یا چرخش پنجه پا به داخل، یک ناهنجاری مادرزادی شایع است که بیشتر در نوزادان مشاهده میشود و در آن انگشتان پا به سمت داخل متمایل می‌شوند. این وضعیت که معمولاً در بدو تولد تشخیص داده میشود و میتواند به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی، وضعیت قرارگیری جنین در رحم و کمبود مایع آمنیوتیک ایجاد شود. علایم این عارضه ممکن است از چرخش غیرطبیعی پاها هنگام راه رفتن تا ایجاد قوس بلند در پاها متغیر باشد. تشخیص و درمان به موقع این ناهنجاری از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا میتواند از بروز مشکلات حرکتی و تغییر شکل دائمی پاها در آینده جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی کامل علل، علائم، روش‌های تشخیص و درمانهای مؤثر برای متاتارسوس اداکتوس خواهیم پرداخت.
متاتارسوس اداکتوس (چرخش پنجه پا به داخل) چیست؟
متاتارسوس اداکتوس، یک ناهنجاری مادرزادی است که در آن انگشتان پا به سمت داخل چرخش پیدا می‌کنند. این وضعیت بهطور معمول در نوزادان دیده میشود و ممکن است در یک یا هر دو پا بروز کند. چرخش پنجه پا به داخل معمولاً در زمان تولد قابل تشخیص است و والدین ممکن است آن را به‌صورت یک چرخش غیرطبیعی در پای نوزاد مشاهده کنند. این عارضه معمولاً باعث نگرانی نمی‌شود، اما شناخت علت‌های چرخش پنجه پا به داخل و چگونگی درمان آن میتواند به پیشگیری از عوارض آینده کمک کند.
علت متاتارسوس اداکتوس
علل متاتارسوس اداکتوس هنوز بهطور کامل مشخص نشده است، اما چندین عامل مرتبط با بروز آن شناخته شده‌اند. یکی از اصلی‌ترین عوامل، موقعیت قرارگیری جنین در رحم مادر است. به‌خصوص زمانی‌که پاهای نوزاد به سمت پایین و نزدیک به دیواره رحم قرار دارند، ممکن است این چرخش پا به داخل شکل بگیرد. کمبود مایع آمنیوتیک (الیگوهیدرآمنیوس) نیز میتواند یکی دیگر از دلایل چرخش پنجه پا به داخل باشد. همچنین، در برخی موارد، سابقه خانوادگی و عوامل ژنتیکی در بروز این وضعیت نقش دارند.
علائم متاتارسوس اداکتوس
علایم متاتارسوس اداکتوس به‌وضوح قابل مشاهده است. پنجه پا بهطور غیرطبیعی به سمت داخل چرخش دارد و ممکن است قوس پا برجسته‌تر از حالت طبیعی باشد. در برخی نوزادان، فاصله بین انگشت شست و انگشت دوم پا نیز مشهود است. همچنین، در قسمت داخلی پا، فرورفتگی و انحنایی به چشم می‌خورد. با وجود این ویژگی‌ها، چرخش پنجه پا به داخل معمولاً دردناک نیست و عملکرد طبیعی پاها را مختل نمی‌کند، اما اگر درمان نشود، ممکن است در آینده مشکلاتی مانند لنگیدن یا خستگی زودرس پاها ایجاد شود.
تشخیص متاتارسوس اداکتوس
تشخیص چرخش پنجه پا به داخل معمولاً از طریق معاینه فیزیکی توسط پزشک متخصص اطفال یا ارتوپد انجام میشود. در این معاینه، پزشک انحنای پا، میزان انعطاف‌پذیری پاها و چرخش پنجه را بررسی میکند. اگر نوزاد دچار علائم شدیدتر باشد، پزشک ممکن است انجام تصویربرداری‌های تشخیصی مانند اشعه ایکس را توصیه کند تا از عدم وجود سایر ناهنجاری‌های استخوانی مطمئن شود. تشخیص زودهنگام این عارضه اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا درمان سریع‌تر به بهبود وضعیت پا کمک میکند.
درمان متاتارسوس اداکتوس
درمان متاتارسوس اداکتوس بر اساس شدت و انعطاف‌پذیری پاها تعیین میشود. در موارد خفیف، بسیاری از نوزادان تا سن یک‌سالگی بدون نیاز به درمان خاصی بهبود می‌یابند. با اینحال، در مواردی که چرخش پنجه به داخل شدید باشد، نیاز به مداخلات درمانی وجود دارد. درمان چرخش پنجه پا به داخل شامل چند روش مختلف است که میتواند به اصلاح وضعیت پا کمک کند:
تمرینات کششی و فیزیوتراپی:
یکی از روش‌های رایج درمان این عارضه، انجام تمرینات کششی است. این تمرینات که توسط فیزیوتراپیست تجویز می‌شوند، به والدین آموزش داده میشود تا در خانه انجام دهند. هدف از این تمرینات، تقویت عضلات و بازگرداندن حالت طبیعی پا است.
استفاده از بریس یا کفشهای طبی:
در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است استفاده از بریس‌های مخصوص یا کفشهای طبی را پیشنهاد دهد. این وسایل به تنظیم وضعیت پا کمک می‌کنند و از بدتر شدن انحنا جلوگیری می‌کنند.
گچگیری:
اگر پاهای نوزاد بسیار سفت باشند و تمرینات کششی و استفاده از بریس مؤثر نباشند، گچگیری میتواند گزینه مناسبی باشد. گچگیری پا بهطور معمول در دوره‌های ۱ تا ۲ هفته‌ای انجام میشود و هر بار گچ تعویض میشود. بهترین نتایج زمانی حاصل میشود که این درمان پیش از ۸ ماهگی آغاز شود.
جراحی:
در موارد نادر و بسیار شدید که سایر روش‌های درمانی موفقیت‌آمیز نباشند، جراحی بهعنوان آخرین گزینه مدنظر قرار می‌گیرد. جراحی برای اصلاح ساختار استخوانی پا و بازگرداندن وضعیت طبیعی پنجه پا انجام میشود. این روش تنها زمانی توصیه میشود که سایر درمان‌ها نتوانند وضعیت را بهبود بخشند.
پیشگیری متاتارسوس اداکتوس
پیشگیری از چرخش پنجه پا به داخل بهطور کامل امکان‌پذیر نیست، زیرا برخی از عوامل مانند ژنتیک و وضعیت قرارگیری جنین در رحم خارج از کنترل والدین است. با اینحال، انجام معاینات منظم پیش از تولد و بررسی دقیق وضعیت جنین در دوران بارداری میتواند به تشخیص زودهنگام کمک کند. همچنین، در صورت بروز هرگونه نشانه‌های غیرطبیعی در پاهای نوزاد، مراجعه به پزشک در مراحل اولیه بسیار مهم است تا از پیشرفت مشکلات جلوگیری شود.
درمان متاتارسوس اداکتوس در قم
در شهر قم نیز، مراکز پزشکی مجهز و متخصصان ارتوپدی اطفال به تشخیص و درمان چرخش پنجه پا به داخل می‌پردازند. در این مراکز، با بهره‌گیری از روش‌های پیشرفته و تکنیک‌های نوین فیزیوتراپی، کفشهای طبی و بریس‌ها، امکان درمان مؤثر برای کودکان مبتلا به متاتارسوس اداکتوس فراهم است. والدینی که نوزادشان دارای این عارضه است، می‌توانند با مراجعه به پزشکان متخصص در قم از خدمات پزشکی با کیفیت بهره‌مند شوند و روند بهبود کودکشان را تسریع کنند.
در آخر...
متاتارسوس اداکتوس یا چرخش پنجه پا به داخل، یک ناهنجاری شایع و معمولاً قابل درمان است. تشخیص و شروع درمان به موقع از اهمیت بالایی برخوردار است تا از بروز مشکلات جدی‌تر مانند تغییر شکل پا و لنگیدن جلوگیری شود. با تمرینات مناسب، استفاده از وسایل کمکی و در موارد شدیدتر جراحی، میتوان این وضعیت را به‌خوبی اصلاح کرد. در نهایت، پیگیری منظم و مشاوره با پزشکان متخصص کلید موفقیت در درمان متاتارسوس اداکتوس است.
سوالات متداول
متاتارسوس اداکتوس به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی و محیطی ایجاد میشود. وضعیت قرارگیری جنین در رحم، بهویژه در حالتهایی که پاهای نوزاد تحت فشار قرار میگیرند، میتواند منجر به این ناهنجاری شود. همچنین، کمبود مایع آمنیوتیک یا سابقه خانوادگی نیز از عوامل مؤثر در بروز این عارضه هستند.
متاتارسوس اداکتوس بهطور کلی خطرناک نیست و در بسیاری از موارد خود به خود بهبود مییابد. با اینحال، در موارد شدید که درمان به موقع انجام نشود، میتواند به مشکلات حرکتی یا تغییر شکل دائمی پا منجر شود. تشخیص و درمان به موقع از بروز این مشکلات جلوگیری میکند.
تشخیص چرخش پنجه پا به داخل توسط پزشک متخصص ارتوپدی اطفال از طریق معاینه فیزیکی صورت می‌گیرد. پزشک وضعیت چرخش پا و انعطاف‌پذیری آن را بررسی میکند و در صورت نیاز از تصویربرداری‌های پزشکی مانند اشعه ایکس برای تأیید تشخیص استفاده میشود.
پیشگیری قطعی از متاتارسوس اداکتوس به دلیل اینکه بیشتر به عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط است، ممکن نیست. اما معاینات منظم و توجه به هرگونه تغییرات در پاهای نوزاد میتواند به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کمک کند.
درمان متاتارسوس اداکتوس بستگی به شدت عارضه دارد. در موارد خفیف، این ناهنجاری به مرور زمان بدون نیاز به درمان خاصی بهبود مییابد. در موارد شدیدتر، تمرینات کششی، استفاده از بریس و کفشهای طبی یا در صورت نیاز، گچگیری استفاده میشود. در موارد نادر که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشند، جراحی ممکن است بهعنوان آخرین گزینه در نظر گرفته شود.
در صورت مشاهده هرگونه تغییر غیرطبیعی در پاهای نوزاد، مانند چرخش بیش از حد پا به سمت داخل یا مشکلات حرکتی، باید به پزشک متخصص ارتوپدی اطفال مراجعه کرد. تشخیص و شروع درمان زودهنگام میتواند از بروز مشکلات آینده جلوگیری کند.
شما به سه روش میتوانید نوبت ویزیت دکتر معظمیپور را رزرو کنید:
- رزرو آنلاین نوبت از طریق سایتهای دکترتو، نوبت دات ای ار و پذیرش ۲۴
- تماس با شماره تلفن ۰۹۳۵۱۰۲۴۲۹۴
- مراجعه حضوری به مطب دکتر به آدرس: قم – زنبیلآباد – ابتدای عطاران – پلاک ۳۳
هماهنگی عملهای ارتوپدی: ۰۹۱۹۱۴۸۷۶۶۸
