استخوان فمور (Femur) یکی از مهم‌ترین و محکم‌ترین استخوان‌های بدن انسان است که مسئولیت تحمل وزن بدن را بر عهده دارد. شکستگی این استخوان به دلیل مقاومت بالای آن، نیازمند وارد شدن نیروی زیادی است. شایع‌ترین علت شکستگی فمور ناشی از تصادفات وسایل نقلیه، سقوط از ارتفاع یا ضربات شدید به استخوان است. این شکستگی‌ها ممکن است همراه با آسیب‌های داخلی دیگری به اعضای مختلف بدن مانند ریه‌ها یا اندام‌های شکمی نیز باشند. در صورتی‌که شکستگی فمور در کودکانی زیر ۳ سال مشاهده شود، باید احتمال بدرفتاری با کودک (Child abuse) مورد بررسی قرار گیرد، زیرا شکستگی استخوان ران در این گروه سنی نادر است. همچنین در نوزادان، این شکستگی ممکن است به دلیل زایمان سخت رخ دهد. در ادامه، با ساختار، عملکرد، انواع آسیب‌ها و درمان‌های مختلف این استخوان آشنا خواهیم شد.
استخوان فمور چیست؟
استخوان فمور که به آن استخوان ران هم گفته میشود، بزرگترین استخوان بدن است و از مفصل لگن تا مفصل زانو کشیده میشود. این استخوان نقش کلیدی در راه رفتن، دویدن و حفظ تعادل بدن دارد. در حقیقت، فمور توانایی تحمل وزن بدن را دارد و میتواند تا ۳۰ برابر وزن بدن را تحمل کند. ساختار استخوان فمور به گونه‌ای است که از یک لایه فشرده و سخت در اطراف و مغز استخوان در داخل تشکیل شده است. این ویژگی‌ها موجب میشود که فمور یکی از مقاوم‌ترین استخوان‌ها در برابر فشار و آسیب‌های خارجی باشد.
ساختار استخوان فمور
ساختار استخوان فمور شامل چند بخش مهم است:
سر استخوان ران (Femoral Head): این بخش به شکل توپ است و بخشی از مفصل ران را تشکیل می‌دهد. این شکل به پا اجازه می‌دهد تا در تمامی جهات حرکت کند.
گردن استخوان ران (Femoral Neck): زیر سر استخوان ران قرار دارد و از نقاط مهمی است که ممکن است در اثر ضربه یا بیماری‌های خاص مانند پوکی استخوان دچار شکستگی شود.
تروکانتر بزرگ و کوچک (Greater and Lesser Trochanter): این نواحی به عضلات مختلفی متصل می‌شوند که به حرکت پا و عملکرد آن کمک می‌کنند.
توبروزیته گلوتئال (Gluteal Tuberosity): در زیر تروکانتر بزرگ قرار دارد و محل اتصال عضله گلوتئوس ماکسیموس به استخوان است.
مدول مغز استخوان (Bone Marrow Cavity): داخل استخوان فمور را تشکیل می‌دهد و حاوی مغز استخوان است که نقش اساسی در تولید سلول‌های خونی دارد.
عملکرد استخوان فمور
استخوان فمور در حرکت بدن و انتقال نیرو از قسمت فوقانی بدن به قسمت تحتانی نقش مهمی دارد. این استخوان علاوه بر تحمل وزن، نقش اساسی در تعادل بدن و حرکت مفصل ران و زانو دارد. به دلیل اندازه بزرگ و مقاوم بودن استخوان فمور، میتواند فشارهای زیاد را تحمل کند، اما در برخی شرایط خاص ممکن است دچار آسیب شود.
انواع شکستگی‌های استخوان فمور
شکستگی‌های استخوان فمور ممکن است در نقاط مختلف آن رخ دهد. سه نوع اصلی شکستگی در استخوان فمور عبارت‌اند از:
شکستگی گردن فمور (Femoral Neck Fracture): این نوع شکستگی معمولاً در افراد مسن‌تر به دلیل پوکی استخوان یا آسیب‌های ناگهانی ایجاد میشود. درمان شکستگی گردن فمور میتواند به صورت جراحی و در برخی موارد از طریق استئوتومی فمور (عمل جراحی برای اصلاح یا تغییر شکل استخوان) صورت گیرد.
شکستگی انتهای پایینی فمور (Distal Femur Fracture): این شکستگی در نزدیکی زانو و کندیل‌ها رخ می‌دهد. این نوع شکستگی ممکن است به ناحیه مفصل زانو آسیب برساند و نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشد.
شکستگی میانه فمور (Mid-shaft Fracture): شکستگی در وسط استخوان فمور که معمولاً ناشی از ضربات شدید یا تصادفات است.
علائم شکستگی فمور
شکستگی فمور علائم شدیدی دارد که عبارت‌اند از:
- درد شدید در ناحیه ران که با حرکت دادن اندام یا فشار به محل شکستگی افزایش می‌یابد.
- ناتوانی در حرکت دادن اندام تحتانی به دلیل آسیب به استخوان و بافت‌های اطراف
- کوتاه شدن و چرخش به بیرون اندام به علت انقباض عضلات اطراف محل شکستگی
- تورم و کبودی شدید در ناحیه ران که ممکن است به دلیل خونریزی داخلی باشد.
در برخی موارد، شکستگی فمور ممکن است منجر به آسیب به عروق و اعصاب اطراف مفصل زانو شود که در این صورت ممکن است جریان خون به ساق پا مختل شود و منجر به سیاه شدن آن گردد. آسیب به عصب نیز میتواند منجر به فلج شدن ناحیه آسیب‌دیده شود.
درمان شکستگی فمور
درمان شکستگی فمور به نوع و شدت آسیب بستگی دارد. روش‌های درمان شامل درمان غیرجراحی و جراحی هستند.
درمان‌های جراحی استخوان فمور در قم شامل:
عمل فمور ران به دو روش اصلی انجام میشود:
جااندازی بسته و فیکساسیون داخلی: در این روش، استخوان به‌طور غیرمستقیم و بدون برش پوست به حالت اولیه خود بازمی‌گردد و سپس با استفاده از میله یا پلاک‌های فلزی ثابت میشود.
جااندازی باز و فیکساسیون خارجی: در این روش، اگر شکستگی به‌طور بسته قابل جااندازی نباشد، جراحی باز انجام شده و استخوان با استفاده از فیکساسیون خارجی یا ایمپلنت‌های فلزی به‌طور مستقیم ثابت میشود.
در صورت نیاز به جراحی برای شکستگی فمور، پزشکان ممکن است از روش‌هایی مانند استئوتومی فمور برای اصلاح موقعیت استخوان استفاده کنند.
درمان غیرجراحی شامل:
در مواردی که شکستگی به‌طور جزئی جابجا شده باشد یا در مواردی که بیمار وضعیت جسمی ضعیفی دارد، ممکن است از روش‌های غیرجراحی مانند کشش و گچ‌گیری استفاده شود. در گذشته، کشش یکی از روش‌های درمان شکستگی فمور بود که در آن استخوان با استفاده از کشش به موقعیت اولیه باز می‌گشت.
درد بعد از عمل استخوان فمور
درد بعد از عمل استخوان فمور یکی از مشکلات شایع است که ممکن است در اثر جراحی یا به دلیل آسیب به بافت‌های اطراف رخ دهد. این درد معمولاً به صورت موقت است و با درمان‌های مناسب می‌توان آن را کاهش داد. استفاده از داروهای مسکن، فیزیوتراپی و حرکت دادن تدریجی مفصل زانو میتواند به کاهش درد کمک کند.
طول درمان شکستگی استخوان فمور
طول درمان شکستگی فمور بستگی به نوع شکستگی و روش درمان دارد. درمان‌های غیرجراحی ممکن است چندین هفته طول بکشد، در حالی‌که درمان‌های جراحی معمولاً به چند ماه زمان برای جوش خوردن کامل نیاز دارند. بهطورکلی، پس از جراحی یا درمان شکستگی فمور، بیمار باید از عصا استفاده کند تا فشار کمتری به استخوان وارد شود و روند بهبودی سریع‌تر انجام گیرد.
آسیب به استخوان فمور
آسیب به استخوان فمور میتواند در اثر تصادفات، سقوط یا ضربات شدید به بدن ایجاد شود. این آسیب‌ها معمولاً منجر به شکستگی می‌شوند و باید فوراً درمان شوند تا از عوارض بعدی جلوگیری گردد. در مواردی‌که شکستگی فمور با آسیب به عروق و اعصاب همراه باشد، درمان فوری و دقیق ضروری است.
در آخر...
استخوان فمور یکی از استخوان‌های حیاتی بدن است که وظیفه انتقال وزن و حرکت پا را بر عهده دارد. شکستگی این استخوان معمولاً به دلیل تصادفات یا سقوط ایجاد میشود و نیازمند درمان‌های خاصی است. جراحی‌های مختلف برای درمان شکستگی‌های فمور از جمله استئوتومی فمور، درمان شکستگی گردن فمور و استفاده از روش‌های مختلف تثبیت مانند نیل داخل استخوانی یا پلاک گذاری برای جوش خوردن شکستگی انجام میشود. بیمار پس از جراحی باید مراقبت‌های خاصی مانند استفاده از عصا و انجام فیزیوتراپی را انجام دهد تا بهبودی کامل حاصل شود.
سوالات متداول
استخوان فمور چیست و در کجا قرار دارد؟
استخوان فمور که به آن استخوان ران نیز گفته میشود، بزرگترین و قویترین استخوان در بدن انسان است. این استخوان از مفصل لگن شروع شده و تا مفصل زانو امتداد دارد. استخوان فمور وظیفه تحمل بار وزن بدن را به عهده دارد و در انجام حرکتهای روزمره مانند راه رفتن، دویدن و ایستادن نقش حیاتی ایفا میکند. این استخوان شامل بخشهای مختلفی مانند گردن فمور، تروکانتر بزرگ و کوچک است که به عضلات مختلف متصل شده و حرکتهای بدن را امکانپذیر میسازد.
طول درمان شکستگی استخوان فمور چقدر است؟
طول درمان شکستگی استخوان فمور به نوع شکستگی و روش درمان بستگی دارد. در اغلب موارد، درمان شکستگی این استخوان شامل جراحی و فیزیوتراپی است. بهطورکلی، طول درمان میتواند بین ۳ تا ۶ ماه باشد. پس از عمل جراحی، بیمار نیاز به چند هفته یا حتی چند ماه استراحت و استفاده از عصا دارد. همچنین فیزیوتراپی و تمرینات خاص برای بازگشت به حرکت و تقویت عضلات اطراف استخوان فمور ضروری هستند. در صورت وجود عوارض یا مشکلات خاص، این زمان ممکن است طولانیتر شود.
چگونه نوبت دکتر معظمی پور، جراح و متخصص ارتوپدی را رزرو کنیم؟
شما به سه روش میتوانید نوبت ویزیت دکتر معظمیپور را رزرو کنید:
- رزرو آنلاین نوبت از طریق سایتهای دکترتو، نوبت دات ای ار و پذیرش ۲۴
- تماس با شماره تلفن ۰۹۳۵۱۰۲۴۲۹۴
- مراجعه حضوری به مطب دکتر به آدرس: قم – زنبیلآباد – ابتدای عطاران – پلاک ۳۳
هماهنگی عملهای ارتوپدی: ۰۹۱۹۱۴۸۷۶۶۸
