بیماری های ستون فقرات از مشکلات شایع و تأثیرگذار بر کیفیت زندگی هستند که می‌توانند از دردهای کمری ساده تا اختلالات پیچیده‌تری مانند فرسایش دیسک‌ها و تنگی نخاعی متغیر باشند. این مشکلات ممکن است به دلایل مختلفی مانند افزایش سن، آسیب‌های فیزیکی، سبک زندگی نادرست و عوامل ژنتیکی بروز کنند. بسیاری از این بیماری‌ها با روش‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و تمرینات اصلاحی قابل‌درمان هستند، اما برخی از انواع بیماری های ستون فقرات نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تری دارند. شناسایی و درمان به‌موقع بیماری های ستون فقرات می‌تواند از پیشرفت بیماری و عوارض آن جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش‌های درمانی انواع بیماری های ستون فقرات پرداخته‌ایم.
معرفی بیماری های ستون فقرات
در ادامه به معرفی بیماری های ستون فقرات، علائم این بیماری ها و روش های درمان آن ها می‌پردازیم.
فتق دیسک کمر
بیماری های ستون فقرات شامل مشکلات متعددی می‌شوند که یکی از رایج‌ترین آن‌ها فتق دیسک کمر است. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بخش ژله‌ای داخلی دیسک بین مهره‌ای از طریق پارگی در لایه بیرونی دیسک بیرون بزند و بر روی اعصاب نخاعی فشار وارد کند.
علل فتق دیسک کمر
فتق دیسک کمر به دلیل موارد زیر ایجاد می‌شود:
افزایش سن
با بالارفتن سن، دیسک‌های بین مهره‌ای خشک و ضعیف می‌شوند که می‌تواند منجر به فتق دیسک و بروز درد در ناحیه کمر شود.
فشار بیش از حد به ستون فقرات
فعالیت‌هایی که فشار زیادی به ستون فقرات وارد می‌کنند، مانند ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت، می‌توانند منجر به آسیب به دیسک‌ها و سایر ساختارهای ستون فقرات شوند.
بلندکردن اجسام سنگین
بلندکردن اجسام سنگین به روش‌های نادرست می‌تواند فشار زیادی به دیسک‌ها و مهره‌ها وارد کند و موجب فتق دیسک و آسیب به ستون فقرات شود.
چرخش‌های ناگهانی
چرخش‌های ناگهانی یا حرکات سریع بدن ممکن است باعث کشیدگی یا پارگی در دیسک‌ها و ایجاد فشار روی اعصاب نخاعی شوند.
وضعیت نادرست نشستن
نشستن در وضعیت نادرست، به‌ویژه در هنگام کار با کامپیوتر یا استفاده از موبایل، می‌تواند باعث فشار به ستون فقرات و بروز مشکلاتی مانند فتق دیسک شود.
راه‌های درمان فتق دیسک کمر
برای درمان فتق دیسک کمر، از روش‌های زیر استفاده می‌شود:
استراحت
استراحت به کاهش فشار بر روی ستون فقرات کمک می‌کند و به فرد فرصت می‌دهد تا از درد و التهاب ناشی از فتق دیسک کمر کاسته شود. این روش معمولاً در مراحل اولیه بیماری استفاده می‌شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی شامل تمرینات تخصصی است که به تقویت عضلات پشتی، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک می‌کند. این روش برای تسکین علائم و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر در آینده مفید است.
ورزش‌های اصلاحی
ورزش‌های اصلاحی هدفمند به اصلاح وضعیت بدن و تقویت عضلات کمر و شکم می‌پردازند. این تمرینات به کاهش فشار روی دیسک‌ها و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر کمک می‌کنند.
مصرف داروهای ضدالتهاب
داروهای ضدالتهاب برای کاهش تورم و درد استفاده می‌شوند. این داروها به تسکین علائم کمک کرده و به فرد امکان حرکت و فعالیت‌های روزانه را می‌دهند.
فتق دیسک گردن
یکی دیگر از بیماری های ستون فقرات، فتق دیسک گردن است که زمانی رخ می‌دهد که دیسک بین مهره‌ای در ناحیه گردن دچار بیرون‌زدگی شود و باعث فشار روی اعصاب گردنی گردد.
علل فتق دیسک گردن
علل بروز فتق دیسک گردن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
حرکات نامناسب گردن
حرکات نادرست و ناگهانی گردن می‌تواند منجر به آسیب به دیسک‌ها و مفاصل گردن شود و در نتیجه درد و اختلالات مربوط به ستون فقرات گردنی ایجاد کند.
افزایش سن
با افزایش سن، دیسک‌های گردن خشک و فرسوده می‌شوند که این امر احتمال بروز بیماری‌های دژنراتیو و فشار به اعصاب گردنی را افزایش می‌دهد.
فشارهای مکانیکی طولانی‌مدت
قرارگرفتن در وضعیت‌های نادرست به مدت طولانی، مانند نشستن پشت کامپیوتر یا کار با گوشی، فشار زیادی به نواحی گردن و ستون فقرات وارد می‌کند و می‌تواند موجب مشکلات گردنی شود.
آسیب‌های ناگهانی
آسیب‌های ناگهانی مانند تصادفات رانندگی یا ضربه‌های ورزشی می‌توانند به گردن آسیب‌زده و موجب بروز مشکلات جدی در ستون فقرات گردنی شوند.
راه‌های درمان فتق دیسک گردن
در ادامه روش‌های درمان فتق دیسک گردن را بررسی می‌کنیم:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به تقویت عضلات گردن و بهبود حرکت آن کمک می‌کند و درد را کاهش می‌دهد.
تمرینات کششی گردن
این تمرینات به افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش تنش در عضلات گردن کمک می‌کنند.
استفاده از گردن‌بند طبی
گردن‌بند طبی به ثابت نگه‌داشتن گردن کمک کرده و از حرکت‌های آسیب‌زا جلوگیری می‌کند.
داروهای مسکن
داروهای مسکن به کاهش درد و التهاب در ناحیه گردن کمک می‌کنند.
جراحی دیسککتومی
در موارد شدید، جراحی دیسککتومی برای برداشتن دیسک آسیب‌دیده و کاهش فشار بر روی اعصاب نخاعی انجام می‌شود.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی یکی از بیماری های ستون فقرات محسوب می‌شود که در آن فضای کانال نخاعی کاهش‌یافته و بر اعصاب نخاعی فشار وارد می‌کند.
علل تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی ممکن است به دلیل آرتروز، فتق دیسک، ضربه‌های نخاعی یا افزایش سن ایجاد شود.
راه‌های درمان تنگی کانال نخاعی
برای درمان تنگی کانال نخاعی، راه‌های زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به تقویت عضلات و بهبود حرکت ستون فقرات کمک می‌کند و درد را کاهش می‌دهد.
تمرینات کششی
تمرینات کششی برای افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش فشار بر روی اعصاب نخاعی مفید هستند.
تزریق استروئیدها
تزریق استروئیدها به کاهش التهاب و درد در ناحیه آسیب‌دیده کمک می‌کند.
جراحی برای باز کردن کانال نخاعی
در موارد شدید، جراحی برای باز کردن کانال نخاعی و کاهش فشار روی اعصاب انجام می‌شود.
اسکولیوز (انحراف جانبی ستون فقرات)
اسکولیوزنوعی بیماری ستون فقرات است که موجب انحراف جانبی غیرطبیعی ستون فقرات می‌شود و می‌تواند باعث تغییر در فرم بدن و درد شود.
علل اسکولیوز
دلایل ایجاد انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) موارد زیر است:
مادرزادی بودن بیماری
برخی از بیماری های ستون فقرات ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند و به دلیل ناهنجاری‌های ساختاری در استخوان‌ها یا مفاصل ایجاد شوند.
بیماری‌های عضلانی و عصبی
مشکلات عضلانی و عصبی مانند ضعف عضلات یا آسیب به اعصاب می‌توانند باعث فشار یا کشیدگی در ستون فقرات شوند و مشکلاتی مانند فتق دیسک را ایجاد کنند.
وضعیت بد نشستن در سنین رشد
نشستن نادرست در دوران رشد می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات وارد کند و منجر به تغییرات دائمی در ساختار آن شود.
راه‌های درمان اسکولیوز
درمان این بیماری بسته به‌شدت آن شامل تمرینات فیزیوتراپی، استفاده از بریس‌های طبی و در موارد شدیدتر، جراحی برای اصلاح انحراف است.
تمرینات فیزیوتراپی
تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات پشت و بهبود وضعیت بدن کمک می‌کنند.
استفاده از بریس‌های طبی
بریس‌های طبی برای کنترل انحراف ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت آن در مراحل ابتدایی استفاده می‌شوند.
جراحی برای اصلاح انحراف
در موارد شدید، جراحی برای اصلاح انحراف و بهبود وضعیت ستون فقرات انجام می‌شود.
کیفوز (قوز پشتی)
کیفوز یکی از بیماری های ستون فقرات است که با افزایش انحنای پشت همراه بوده و باعث خمیدگی غیرطبیعی می‌شود.
علل کیفوز
علل کیفوز شامل مشکلات مادرزادی، پوکی‌استخوان، بد نشستن و بیماری‌های عضلانی است.
راه‌های درمان کیفوز
استفاده از بریس‌های اصلاحی، انجام تمرینات ورزشی برای تقویت عضلات پشت و در موارد شدید، جراحی اصلاحی از جمله روش‌های درمانی هستند.
لوردوز (گودی بیش از حد کمر)
لوردوز یکی از انواع بیماری های ستون فقرات است که موجب افزایش بیش از حد گودی کمر می‌شود.
علل لوردوز
علل آن شامل ضعف عضلات شکمی، چاقی، مشکلات مادرزادی و ایستادن نادرست است.
ضعف عضلات شکمی
ضعف در عضلات شکم می‌تواند باعث عدم حمایت مناسب از ستون فقرات و بروز مشکلاتی مانند گودی کمر شود.
چاقی
اضافه‌وزن باعث فشار زیاد بر ستون فقرات می‌شود و می‌تواند موجب بروز درد و مشکلات کمر شود.
مشکلات مادرزادی
برخی از مشکلات ساختاری ستون فقرات ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشند و باعث بروز مشکلات در آینده شوند.
ایستادن نادرست
ایستادن در وضعیت نادرست برای مدت طولانی می‌تواند به ستون فقرات فشار وارد کرده و منجر به مشکلاتی مانند گودی کمر شود.
راه‌های درمان لوردوز
ورزش‌های تقویتی، فیزیوتراپی و در موارد شدید، استفاده از بریس یا جراحی می‌تواند به بهبود کمک کند.
ورزش‌های تقویتی
ورزش‌های تقویتی به تقویت عضلات پشت و شکم کمک کرده و از ستون فقرات پشتیبانی می‌کنند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به بهبود حرکت، کاهش درد و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک می‌کند.
استفاده از بریس
بریس‌ها به تثبیت ستون فقرات و جلوگیری از پیشرفت مشکلات در مراحل اولیه کمک می‌کنند.
جراحی
در موارد شدید، جراحی برای اصلاح مشکلات ساختاری و بهبود وضعیت ستون فقرات انجام می‌شود.
اسپوندیلولیستزیس (سرخوردگی مهره)
اسپوندیلولیستزیس یک بیماری ستون فقرات است که در آن یک‌مهره روی مهره زیرین خود سر می‌خورد و موجب درد و بی‌ثباتی ستون فقرات می‌شود.
علل اسپوندیلولیستزیس
آسیب‌های نخاعی، ناهنجاری‌های مادرزادی و ضعف عضلات می‌توانند از علل این بیماری باشند.
آسیب‌های نخاعی
آسیب به نخاع، مانند تصادفات رانندگی، می‌تواند باعث اختلالات حرکتی و آسیب به اعصاب شود که موجب مشکلات ستون فقرات می‌شود.
ناهنجاری‌های مادرزادی
برخی از افراد ممکن است با مشکلات ساختاری در ستون فقرات به دنیا بیایند، مانند اسکولیوز مادرزادی که باعث انحراف غیرطبیعی ستون فقرات می‌شود.
ضعف عضلات
ضعف در عضلات شکم یا کمر، مانند در افرادی که فعالیت بدنی کمی دارند، می‌تواند حمایت کافی از ستون فقرات نداشته باشد و باعث بروز درد و مشکلات ساختاری شود.
راه‌های درمان اسپوندیلولیستزیس
درمان شامل فیزیوتراپی، تمرینات ورزشی تقویتی و در موارد پیشرفته، جراحی برای تثبیت مهره‌ها است.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به کاهش درد و تقویت عضلات اطراف ستون فقرات کمک می‌کند تا حرکت بهبود یابد.
تمرینات ورزشی تقویتی
این تمرینات برای تقویت عضلات کمر و شکم انجام می‌شوند تا از ستون فقرات حمایت بیشتری شود.
جراحی برای تثبیت مهره‌ها
در موارد پیشرفته، جراحی برای تثبیت مهره‌ها و جلوگیری از حرکت غیرطبیعی آن‌ها انجام می‌شود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان
اسپوندیلیت آنکیلوزان یکی از بیماری های ستون فقرات است که منجر به التهاب شدید مهره‌ها و در موارد پیشرفته، خشک‌شدن و کاهش حرکت آن‌ها می‌شود.
علل اسپوندیلیت آنکیلوزان
عوامل ژنتیکی و بیماری‌های خودایمنی از علل این نوع بیماری های ستون مهره ها محسوب می‌شوند.
عوامل ژنتیکی
برخی بیماری های ستون فقرات می‌توانند به‌صورت ارثی منتقل شوند. به‌عنوان‌مثال، دیسک دژنراتیو می‌تواند به دلیل استعداد ژنتیکی در افراد بروز کند.
بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید می‌توانند باعث التهاب در مفاصل ستون فقرات شوند که این وضعیت به تخریب دیسک‌ها و ایجاد درد و مشکلات حرکتی منجر می‌شود.
راه‌های درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان
داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و در موارد شدید، جراحی برای کاهش فشار روی ستون فقرات توصیه می‌شود.
داروهای ضدالتهابی
داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب و تسکین درد در ناحیه ستون فقرات مثلاً در درمان دردهای دیسک کمر استفاده می‌شوند،.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی شامل تمرینات مخصوصی است که به کاهش فشار و بهبود حرکت در ستون فقرات مانند درمان کمردردهای مزمن کمک می‌کند،.
جراحی برای کاهش فشار
در موارد شدید، جراحی مانند دیسککتومی برای برداشتن دیسک آسیب‌دیده و کاهش فشار بر روی اعصاب نخاعی انجام می‌شود.
شکستگی‌های مهره‌ای
شکستگی مهره‌ها از بیماری های ستون فقرات است که ممکن است در اثر ضربه، پوکی‌استخوان یا سرطان ایجاد شود.
علل شکستگی مهره‌ای
ضربات شدید، افتادن، تصادفات و ضعف استخوانی به دلیل پوکی‌استخوان می‌توانند باعث این مشکل شوند.
راه‌های درمان شکستگی مهره‌ای
روش‌های درمان شامل استفاده از بریس، مصرف داروهای تقویتی استخوان و در موارد شدید، جراحی برای تثبیت مهره‌ها است.
استفاده از بریس
بریس‌ها مانند بریس‌های گردنی برای حمایت از ستون فقرات و جلوگیری از حرکت‌های آسیب‌زا در مراحل اولیه بیماری استفاده می‌شوند.
مصرف داروهای تقویتی استخوان
داروهایی مانند کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی‌استخوان در بیماران مبتلا به مشکلات ستون فقرات تجویز می‌شوند.
جراحی برای تثبیت مهره‌ها
در موارد پیشرفته، جراحی مانند فیوژن ستون فقرات برای تثبیت مهره‌ها و جلوگیری از حرکت غیرطبیعی آن‌ها انجام می‌شود.
کمردرد مزمن و حاد
کمردرد یکی از رایج‌ترین بیماری های ستون فقرات است که می‌تواند به دو نوع حاد و مزمن تقسیم شود.
علل کمردرد مزمن و حاد
علل کمردرد شامل فشارهای مکرر به ستون فقرات، وضعیت نادرست نشستن، دیسک‌های آسیب‌دیده و مشکلات عضلانی است.
راه‌های درمان کمردرد
اصلاح وضعیت نشستن، فیزیوتراپی، مصرف داروهای ضددرد و در صورت نیاز، مداخلات جراحی برای درمان کمردرد توصیه می‌شود.
اصلاح وضعیت نشستن
نشستن صحیح، مانند استفاده از صندلی ارگونومیک، به کاهش فشار بر ستون فقرات و پیشگیری از کمردرد کمک می‌کند، مخصوصاً در افرادی که ساعات طولانی پشت میز می‌نشینند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی با تمرینات تقویتی و کششی برای تقویت عضلات کمر و کاهش درد در کمردردهای مزمن مؤثر است.
مصرف داروهای ضددرد
داروهایی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب در ناحیه کمر استفاده می‌شوند و به تسکین علائم بیماری های فقرات کمک می‌کنند.
مداخلات جراحی
در موارد شدید، جراحی‌هایی مانند دیسککتومی یا فیوژن کمر برای برداشتن دیسک آسیب‌دیده یا تثبیت مهره‌ها انجام می‌شود.
نتیجه‌گیری
بیماری های ستون فقرات مشکلات شایعی هستند که می‌توانند کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار دهند. تشخیص به‌موقع مشکلات ستون فقرات و استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به کاهش علائم و بهبود عملکرد بدن کمک کند.
سؤالات متداول
درد وسط ستون فقرات می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله بیماری های فقرات مانند فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی یا آرتروز ایجاد شود. این درد ممکن است ناشی از مشکلات عضلانی، التهابات مفصلی یا حتی شکستگی‌های کوچک در مهره‌ها باشد. تشخیص دقیق و درمان مناسب با مراجعه به متخصص ضروری است.
التهاب ستون فقرات می‌تواند باعث درد مزمن، سفتی و کاهش انعطاف‌پذیری در کمر و گردن شود. از دیگر علائم آن می‌توان به تورم، احساس گرما در ناحیه آسیب‌دیده و گاهی بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها اشاره کرد. برخی از بیماری های ستون فقرات مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان و آرتروز می‌توانند باعث این التهاب شوند.
درد ستون فقرات پشت معده می‌تواند به دلیل مشکلات گوارشی مانند زخم معده یا رفلاکس اسید باشد، اما ممکن است ناشی از بیماری های ستون فقرات مانند فتق دیسک یا آرتروز نیز باشد. در برخی موارد، التهاب یا فشار روی اعصاب ستون فقرات می‌تواند این درد را به ناحیه معده منتقل کند.
درمان التهاب ستون فقرات بسته به علت آن شامل مصرف داروهای ضدالتهابی، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی است. در موارد شدیدتر، تزریق استروئید یا جراحی ممکن است ضروری باشد. مدیریت صحیح بیماری های ستون مهره ها با رعایت توصیه‌های پزشکی و انجام تمرینات مناسب می‌تواند به کاهش التهاب و درد کمک کند.
