در رفتگی کتف اتفاقی است که استخوان بازوی فوقانی از موقعیت معمولی خارج میشود که بخشی از تیغه شانه را شامل میشود. شانه، بهعنوان مفصل بسیار متحرک بدن، پس از چند هفته، معمولاً توانایی بازیابی کامل عملکرد را دارد. در صورت مشکوک بودن به در رفتگی، توصیه میشود بهسرعت به پزشک مراجعه کرده و ارزیابی کامل انجام دهید. بسیاری از افراد در چند هفته اول قادر به بازیابی کامل عملکرد شانه خود هستند، اما لازم است در نظر داشته باشید که در صورت در رفتگی، ممکن است مفصل ناپایدار شده و خطر تکرار افزایش یابد. در ادامه، با علل، علائم و راههای درمان در رفتگی کتف آشنا میشوید.
در رفتگی کتف چیست؟
در رفتگی شانه به وضعیتی اطلاق میشود که ناپایداری در اتصال دو استخوان مفصل شانه را نشان میدهد. این مفصل از همپوشانی بخش بالایی استخوان بازو (سر استخوان بازو) با حفره گلنوئید در استخوان کتف تشکیل شده است. این ویژگیها، باعث پرتحرک بودن مفصل شانه میشوند، اما همزمان با افزایش احتمال دررفتگی آن مواجه میشویم.
علائم و نشانههای در رفتگی کتف
در در رفتگی کتف، شانه از حفره فنجانی تیغه شانه خارج میشود و نشانههای زیر معمولاً دیده میشوند:
- تورم یا کبودی
- درد شدید و خستگیآور
- ناتوانی در حرکتدادن مفصل
- تغییر شکل و خروج شانه از موقعیت معمول
- اسپاسم عضلات شانه که ممکن است درد را افزایش دهد.
- ممکن است به بیحسی، ضعف یا سوزنسوزنشدن در نزدیکی آسیب، مثل گردن یا پایین بازو منجر شود.
علتهای در رفتگی کتف
در رفتگی شانه یک وضعیت است که استخوان بازو از موقعیت طبیعیاش خارج میشود. این وضعیت ممکن است به دلیل نیروهای مختلفی ایجاد شود، از جمله:
- ضربه ناگهانی: اغلب این نوع دررفتگی ناشی از ضربه ناگهان به شانه است. مثلاً در حوادث ورزشی یا تصادفات.
- پیچش شدید مفصل: حرکات پیچشی ناگهانی میتوانند باعث در رفتگی شانه شوند، بهخصوص در شرایطی که شانه در حال حرکت است.
- فشارقوی: اعمال فشارقوی به شانه، مثل یک فشار خطی یا فشار مستقیم به شانه، میتواند باعث دررفتگی گردد.
در هنگام دررفتگی، ممکن است رباطها که استخوانها را به هم متصل میکنند، کشیده یا پاره شوند. این موضوع معمولاً باعث ناپایداری مفصل شانه میشود. درمان معمولاً شامل بازگرداندن استخوان به موقعیت صحیح و استفاده از اسپلینت یا بندهای پشتیبانی برای حفظ استحکام مفصل است. به دلیل ماهیت آسیبزا، مراجعه به پزشک در صورت دررفتگی ضروری است تا تشخیص دقیق گرفته شود و درمان مناسب انجام گیرد.
درمان در رفتگی کتف
در صورت در رفتگی شانه، مراجعه فوری به بیمارستان ضروری است. پس از معاینه و عکسبرداری با اشعه ایکس، اگر شکستگی هم وجود داشته باشد، روشهای مختلف درمان اعم از جاانداختن، جراحی، استراحت با آتل، مصرف داروها و فیزیوتراپی را پزشک ممکن است توصیه کند.
جاانداختن: این روش با بهرهگیری از مسکن یا بیهوشی محلی، استخوان شانه به موقعیت صحیح بازمیگردانده میشود.
جراحی: در موارد شدید، عمل در رفتگی کتف ممکن است برای تقویت مفصل و پیشگیری از دررفتگی مکرر لازم باشد.
استراحت و بیحرکتی: استفاده از آتل برای مدت زمانی پس از جاانداختن، به جلوگیری از حرکت نامطلوب شانه کمک میکند.
داروها: مسکن و شلکننده عضلانی میتوانند به کاهش درد و تسکین التهاب کمک کنند.
فیزیوتراپی: برنامه توانبخشی با همکاری فیزیوتراپیست میتواند به بازگرداندن حرکت، قدرت و استحکام مفصل کمک نماید.
پس از درمان اولیه، پیگیری مستمر با پزشک و انجام توصیهها، اهمیت دارد. همچنین، همکاری با مربیان فیتامین و دنبالکردن برنامه ورزشی مناسب با شرایط ایجاد شده، به بهبود سریعتر و بهتر شانه کمک خواهد کرد.
زمان مراجعه به پزشک
در مواجهه با شانهای که به نظر میرسد از جا درآمده، بهتر است بلافاصله به پزشک ارتوپد مراجعه شود. پیش از معاینه، اجتناب از حرکتهای شانه حیاتی است و حتی حرکات کم میتوانند به اجزاء حیاتی مفصل آسیب برسانند. استفاده از یخ نیز میتواند به کاهش درد و تورم کمک کند. حرکتدادن شانه قبل از معاینه پزشکی توصیه نمیشود و باید تا معاینه توسط پزشک ارتوپد صبر کرد تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام گیرد.
خطرات در رفتگی کتف و شانه
در رفتگی کتف و شانه، آسیبی جدی است که امری فوری برای درمان دارد. حتی پس از درمان، برخی آسیبها ممکن است باقی بمانند. در ادامه به چند خطر ناشی از در رفتگی کتف و شانه اشاره میشود:
- آسیب بافت نرم، عصب یا عروق خونی:
دررفتگی میتواند بافتهای نرم مفصل را تخریب کرده و عوارضی نظیر پارگی یا آسیب به عصبها و عروق خونی ایجاد کند. این موارد میتوانند به ضعف، بیحسی یا حتی آسیب به رگ خونی انجام برسانند.
- بیثباتی مزمن مفصل شانه:
در دررفتگیهای مکرر، خطر بیثباتی مزمن شانه افزایش مییابد. این موضوع ممکن است باعث احتمال زیاد دریافت آسیب مجدد شانه شود.
- شکستگی استخوان:
افراد ممکن است در هنگام در رفتگی شانه، دچار شکستگی یا ترک استخوان شوند. این شکستگیها حتی اگر کوچک و جزئی باشند، نیاز به درمان دارند و معمولاً با تغییر شکل Hills-Sach همراه میشوند که یک شکستگی در استخوان بلند بازو است.
کلام آخر ...
در صورت شک و مشکلات مربوط به در رفتگی کتف و شانه، توصیه میشود بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اکثر موارد توسط درمانهای مختلف در عرض چند هفته بهبود پیدا میکنند. اگر یکبار شانه از محل خود درآمده باشد، احتمال تکرار دررفتگی وجود دارد؛ بنابراین، رعایت نکات مطرح شده در این مقاله میتواند به بهبود زودتر و بهتری از وضعیت شانه کمک کند.