انحراف شست پا یا هالوکس والگوس، یک دفورمیتی شایع در پا است که با نام بونیون نیز شناخته می‌شود. این مشکل از رشد برجستگی استخوانی اضافی به سمت بیرون در انگشت شست پا ناشی می‌شود که می‌تواند از فشار واردشده به پا در طول راه‌رفتن و استفاده از کفش‌های تنگ آغاز شود.
هالوکس والگوس بیشتر در زنان و در سنین سالمندی دیده می‌شود و بونیون یا انحراف انگشت شست پا در افراد با کف پای صاف یا انگشت چکشی پا، شیوع بیشتری دارد. درمان در مراحل ابتدایی مؤثرتر است، بنابراین مهم است که به‌زودی به پزشک ارتوپد مراجعه و درمان را آغاز کنید. در ادامه مقاله با علائم و روش‌های درمان انحراف انگشت شست پا آشنا می‌شویم.
بونیون یا هالوکس والگوس چیست؟
بونیون یا هالوکس والگوس یک دفورمیتی پاست که باعث برآمدگی استخوانی در قسمت خارجی انگشت شست پا می‌شود. این مشکل در اثر فشار مداوم بر مفصل شست پا (MTP) ایجاد شده و با گذر زمان، منجر به انحراف شست پا به بیرون می‌شود. این دفورمیتی به نام هالوکس والگوس شناخته می‌شود و ممکن است باعث درد، تورم و حتی آرتریت در مفصل شست پا شود. بونیون می‌تواند در یک یا هر دو پا ایجاد شود و اغلب در زنان و در سنین بالا شایع است. تقریباً یک نفر از هر سه نفر از این دفورمیتی رنج می‌برد.
علل کج‌شدن انگشت شست پا
علت کج‌شدن انگشت شست پا مسئله پیچیده‌ای است که به تأثیر ژنتیک، پوشیدن کفش نامناسب و تنگ، ایستادن طولانی‌مدت و فشار مداوم به پا ارتباط دارد. برخی ژن‌ها انعطاف‌پذیری بیشتر رباط‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده و احتمال بونیون شدن را افزایش می‌دهند.
پوشیدن کفش مناسب و انجام اقداماتی مانند استفاده از پدها و فاصله دهنده‌ها می‌تواند کمک به کاهش فشار و ایجاد آسیب در مفصل شست پا کند. همچنین، عواملی نظیر سابقه خانوادگی ناهنجاری‌های پا، آسیب به پا و بیماری‌های التهابی مفاصل نیز می‌توانند ریسک افزایش یابی این بیماری را افزایش دهند. در نهایت، مطالعه ویژه‌تری در زمینه ژنتیک و ریسک فاکتورها ممکن است به شناخت دقیق‌تری از علت این مشکل منجر شود.
علائم بونیون
هالوکس والگوس یک بیماری رایج است که علائم مشخصی دارد، از جمله:
- التهاب مفاصل پا
- درد و حساسیت در هنگام پوشیدن کفش
- تغییر در پوست روی بونیون (سفت، گرم و قرمزشدن پوست)
- بزرگ‌شدن استخوان سر متاتارس اول
- افزایش درد بونین با افزایش سن
- انحرافات راه‌رفتن در مرحله میانی و پیشرانه
- دیر بلندشدن پاشنه به دلیل جابه‌جایی وزن بدن در مرز جانبی پا
- کاهش زمان در پشتیبانی تک اندام
- تغییر شکل پرونیشن پا
- ضعف عضلات ابداکتور هالوکس
- کوتاه‌شدن عضله فلکسور هالوسیس برویس
درمان انحراف شست پا
روش‌های درمان هالوکس والگوس بونیون متمرکز بر تسکین علائم است. روش‌های درمانی این بیماری عبارت‌اند از:
- تغییر کفش: انتخاب کفش با پنجه پهن و تعویض با کفش‌های مناسب می‌تواند فشار انگشتان پا را کاهش دهد. از وسایل کششی برای گشاد کردن بخش‌های کفش‌های قدیمی هم استفاده کنید.
- مسکن‌ها: مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) خوراکی و موضعی به همراه کمپرس یخ می‌تواند درد و تورم را کاهش دهد.
- فیزیوتراپی: ماساژ، فیزیوتراپی و اولتراسوند درمانی به کاهش درد بونین کمک می‌کنند. این تکنیک‌ها باعث کاهش چسبندگی بافت‌های نرم و بهبود قدرت عضلانی می‌شوند.
- تزریق دارو: تزریق ماده استروئید ممکن است درد و تورم را کاهش دهد، اما باید بااحتیاط انجام شود.
- جراحی انحراف شست پا: در صورت عدم موفقیت در درمان‌های غیرجراحی و دشواری در راه‌رفتن، عمل انحراف شست پا ممکن است لازم باشد. در این روش، استخوان‌ها در جای مناسب قرار می‌گیرند تا انحرافی در آن‌ها وجود نداشته باشد.
دلایل انحراف انگشت شست پا
بسیاری از افراد به دنبال دلایل انحراف شست پا می‌گردند. فشار ناشی از راه‌رفتن یا ساختار پا بر روی انگشت شست پا می‌تواند به انحراف این انگشت منجر شود. استفاده از کفش‌های نامناسب و باریک، ایستادن طولانی‌مدت، وجود سوابق خانوادگی با بونیون و آسیب‌دیدگی پا از جمله عوامل خطرزا هستند. همچنین، بیماری‌های التهابی مثل آرتریت روماتوئید نیز می‌توانند ریسک انحراف انگشت شست پا را افزایش دهند.
عوارض هالوکس والگوس
هالوکس والگوس، یک بیماری شایع در پاهاست که در صورت عدم درمان ممکن است به مشکلات جدی منجر شود. این عوارض شامل خارهای استخوانی، بورسیت، انگشت چکشی، آرتروز و افزایش ریسک مشکلات مختلف می‌شود. برای پیشگیری، مراقبت از مشکلات انحراف شست پا و استفاده از راهکارهایی مانند تعویض کفش یا استفاده از ارتز ضروری است. در صورت درد شدید، حتماً به مشاوره پزشکی مراجعه کنید.
پیشگیری از هالوکس والگوس
جهت پیشگیری از هالوکس والگوس و جلوگیری از انحراف شست پا، می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:
انتخاب کفش مناسب: اطمینان حاصل کنید که کفش‌هایتان انگشتان پا را راحت نگه داشته و فضای کافی برای حرکت آزاد داشته باشند. کفش مناسب می‌تواند به توازن فشارهای پا کمک کند و از بونیون جلوگیری کند.
مشاوره با پزشک ارتوپد: درصورتی‌که انحراف شست پا باعث مشکلات در راه‌رفتن یا پوشیدن کفش شود، مراجعه به پزشک ارتوپد مؤثر است. ایشان می‌توانند با بررسی وضعیت، روش‌های جراحی یا غیرجراحی مناسب را برای درمان و پیشگیری توصیه کنند.
کلام آخر ...
هالوکس والگوس یک بیماری رایج استخوانی در پاهاست. با انحراف استخوان شست پا، بونیون و انحراف زاویه‌ای انگشت شکل می‌گیرد. استفاده از کفش مناسب، مسکن‌ها، فیزیوتراپی و در موارد شدید، مشاوره با پزشک راه‌های درمانی هستند. این درمان‌ها می‌توانند بونیون را کنترل کرده و علائم هالوکس والگوس را کاهش دهند.
